Wpis do rejestru dłużników — jak wygląda i czym się kończy?
Wpis do rejestru dłużników to jedna z konsekwencji, która grozi nam za nieterminowe spłacanie zobowiązań. Taki wpis w bazach dłużników uniemożliwia zaciągnięcie pożyczki i psuje historię kredytową na co najmniej 5 lat. Jak dokładnie wygląda, w jakich bazach się znajdzie i co zrobić, aby go usunąć?
Czym jest wpis do rejestru dłużników?
Wpis do rejestru dłużników to innymi słowy wpis do Krajowego Rejestru Długów (KRD), czyli to bazy danych gromadzącej informacje o zadłużeniu osób fizycznych oraz firm w Polsce. KRD jest prowadzony przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR) i jest jednym z największych rejestrów dłużników w Polsce. Znajdują się tam informacje na temat zaległości finansowych, takich jak kredyty, pożyczki, leasingi, zadłużenie wynikające z umów zawartych z instytucjami finansowymi czy opóźnienia w spłacie na rzecz firm windykacyjnych.
Wpis taki może być umieszczany w rejestrze dłużników w przypadku, gdy osoba lub firma nie ureguluje swojego zadłużenia wobec wierzyciela lub będzie zalegała z płatnościami dłużej niż 30 dni. Znajdują się w nim następujące informacje:
- podstawowe dane identyfikacyjne osoby lub firmy
- kwota zadłużenia,
- rodzaj zadłużenia (np. pożyczka, kredyt, leasing, wynagrodzenie),
- nazwa wierzyciela oraz data powstania długu,
- termin płatności oraz data zaległości,
- informacja o spłacie zadłużenia, w przypadku gdy nastąpiła,
- data wpisu do rejestru.
To wszelkie informacje potrzebne do sprawdzenia rzetelności pożyczkobiorcy lub kontrahenta. W przypadku weryfikowania w ten sposób osoby fizycznej potrzebna jest jej zgoda, którą udzielamy zazwyczaj w procesie wnioskowania o pożyczkę czy raty.
W jakich rejestrach dłużników możemy się znaleźć, jeśli nie spłacamy długów?
Krajowy Rejestr Długów nie jest jedyną bazą dłużników w Polsce. Wpis na temat zaległości trafić może także do następujących rejestrów:
- Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor,
- Rejestr Dłużników ERIF,
- Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych BIG,
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG).
Firmy pożyczkowe sprawdzają zazwyczaj rzetelność pożyczkobiorcy w jednej lub dwóch bazach, nie wysyłając zapytać do wszystkich jednocześnie. Wiele osób myśli, że pozwoli to się im prześliznąć przez sito weryfikacji. Nie jest to prawda, ponieważ i tak sprawdzone zostaną dane w BIK, czyli Biurze Informacji Kredytowej. Nie jest to klasyczna baza dłużników, lecz instytucja zbierająca i przechowująca informacje na temat historii kredytowej klientów banków oraz innych instytucji finansowych. Bazy dłużników, takie jak Krajowy Rejestr Długów (KRD) czy Rejestr Dłużników BIG, zawierają informacje o zadłużeniu, ale nie mają dostępu do historii kredytowej.
Jakie są konsekwencje trafienia do bazy dłużników?
Rejestr dłużników jest publicznie dostępny, a osoby lub firmy, które uzyskają w nim wpis, zostają umieszczone na liście dłużników. Wpis do rejestru dłużników może być skutecznie usunięty jedynie w przypadku spłacenia zobowiązań, co powinno zostać potwierdzone przez wierzyciela. Często uniemożliwia to zaciąganie kredytów i pożyczek lub zmusza do korzystania z usług firm pożyczkowych godzących się na większe ryzyko, ale jednocześnie nakazujących sobie za to słono płacić.
Problemem może być także ograniczenie możliwości dokonywania zakupów na raty. Niektóre sklepy, szczególnie te sprzedające na raty, mogą odmówić sprzedaży osobom z wpisem na listę dłużników po sprawdzeniu wpisu w KRD. Dotyczy to również usług abonamentowych, takich jak na przykład abonament telefoniczny czy internet. Konieczność kupowania minut czy SMS-ów na kartę to spora niedogodność, o której warto pamiętać.
Ostatecznie trzeba pamiętać również o fakcie, że wpis do rejestru dłużników dokonywany jest wyłącznie na podstawie długu realnie istniejącego w świetle prawa. Ten przerodzić może się natomiast w postępowanie komornicze, które doprowadzi do zajęcia konta bankowego, a w ostateczności także zlicytowania samochodu czy nieruchomości.
Czy da się usunąć wpis do rejestru dłużników?
Wpis do rejestru dłużników może oczywiście z niego zniknąć. Nie dzieje się to jednak z dnia na dzień. Podstawą jest spłata długu. Kiedy to się stanie, wierzyciel ma 14 dni na zgłoszenie potrzeby usunięcia wpisu do bazy dłużników, w której go umieścił. Za niedopełnienie tego obowiązku zgodnie z zapisami Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych grozi mu grzywna sięgająca nawet 30 000 zł.
Niestety, ślady po niespłaconych zadłużeniach nie znikają od razu z BIK. Nawet jeżeli cofniemy swoją zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez bazę, wpis będzie w niej widoczny przez 5 lat od dnia spłacenia zobowiązania. Po tym terminie przestaną już wpływać na indywidualną historię kredytową.