Oszustwa nigeryjskie — jak się przed nimi bronić?

Obok oszustw na BLIK czy bardziej wyrafinowanych form phishingu wciąż w polskim internecie łatwo natknąć się na oszustwa nigeryjskie. Na czym ono polega, jak je rozpoznać i co robią z tym organy ścigania? Mimo iż walka z wyłudzaczami jest bardzo trudna, odzyskanie pieniędzy jest niekiedy możliwe.

Co to jest oszustwo nigeryjskie?

Oszustwo nigeryjskie to forma oszustwa, w której osoba wysyłająca wiadomość prosi o nawiązanie kontaktu w celu przekazania dużej ilości pieniędzy. Kiedyś oszuści często używali dziwnie sformułowanych e-maili lub wiadomości na grupach dyskusyjnych, aby przekonać ofiary do podania im swoich danych osobowych lub finansowych. Jako że informacja o wygranej w loterii lub otrzymaniu spadku od dawna nie działa, obecnie oszustwa te są bardziej wyrafinowane. Przeprowadzane są również w skali mikro w miejscach, gdzie łatwo o nawiązanie bardziej intymnej relacji, jak na przykład na portalach randkowych.

Wbrew nazwie oszustwa nigeryjskie nie dotyczą wyłącznie Nigerii. Zazwyczaj skierowane do ludzi na całym świecie i mogą pochodzić z różnych krajów. Nazwa pochodzi z lat 80., gdy obywatele Stanów Zjednoczonych zaczęli otrzymywać faxem lub zwyczajną pocztą podobne wiadomości od oszustów podających się za przedstawicieli nigeryjskich koncernów petrochemicznych, rządu tego kraju lub banku narodowego.

Jak rozpoznać oszustwa nigeryjskie?

Oto 7 cech, które mogą pomóc ci rozpoznać oszustwo nigeryjskie i ustrzec się przed stratą pieniędzy:

1. Wiadomości e-mail lub tekstowe, które oferują nagrody lub wielkie sumy pieniędzy, mimo iż nie braliśmy udziału w żadnym konkursie i nie robiliśmy żadnych zadań.
2. Prośby o podanie danych osobowych, takich jak numery kont bankowych, w celu przekazania nam pieniędzy.
3. Wiadomości e-mail zawierające błędy gramatyczne i ortograficzne. Klasycznym błędem przy tłumaczeniu oszustw na język polski są pomyłki związane z rodzajem żeńskim i męskim.
4. Prośby o wpłatę opłat administracyjnych lub innych opłat za dostarczanie nagród lub pieniędzy, nawet jeżeli wydają się pokrywać faktycznie sensowne wydatki. Mogą przyjmować nawet postać fałszywych SMS-ów z banku o przelewie!
5. Wiadomości e-mail od rzekomych urzędników państwowych lub organizacji międzynarodowych, które oferują duże sumy pieniędzy w zamian za informacje osobiste lub finansowe.
6. Oferta pracy polegająca na przesłaniu dużej ilości gotówki do innego kraju i potem jej zwrotu z prowizją, często motywowane potrzebą szybkiego uzyskania wpłaty w danej walucie.
7. Propozycje handlowe dotyczące produktu lub usługi, które są sprzedawane po cenach niższych niż normalnie na rynku, a także proste sposoby na szybkie wzbogacenie się bez żadnego ryzyka i wysiłku.

Jak doskonale widać, oszustwo nigeryjskie najłatwiej rozpoznać po fakcie, że nieznajoma osoba chce nam dać coś za darmo lub doprowadzić nas do szybkiego wzbogacenia. W takiej sytuacji nie powinniśmy wierzyć w szlachetne cele!

Gdzie zgłosić próbę takiego wyłudzenia?

Codziennie na świecie rozsyłane są miliony, jeśli nie miliardy tego typu wiadomości. Zgłaszanie ich jest więc bezcelowe. Nie oznacza to jednak, że państwowe instytucje ignorują ten problem. Jeżeli istnieje możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności osób doprowadzających innych do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, policja i prokuratora jak najbardziej to czynią. Współpracują przy tym z zagranicznymi służbami, więc sprawiedliwość dosięgnąć może nawet ludzi z drugiego końca świata.

Co więcej, bywa, że polskie instytucje osiągają na tym polu sukcesy. Pod koniec 2022 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie poinformowała, że prowadząc śledztwa w sprawach oszustw nigeryjskich, odzyskała prawie pół miliona złotych oraz blisko 146 tysięcy euro. Za przestępstwa odpowiadali obywatele Nigerii, Filipin, a także Polacy, którzy świadomie pomagali międzynarodowym oszustom przetransferować środki z naszego kraju.

Co zrobić, jeśli złapaliśmy się na oszustwo nigeryjskie?

Jeśli padłeś ofiarą wyłudzenia pieniędzy przez internet, należy podjąć kilka kroków. Po pierwsze, skontaktuj się z bankiem, który wydał ci kartę kredytową lub debetową i zgłoś nieprawidłową transakcję. Zawnioskuj o jej cofnięcie i zwrócenie ci pieniędzy. Można to zrobić za pomocą funkcji cashback lub złożenia reklamacji. Niestety, często banki nie mają zamiaru tego uczynić. Zasłaniają się faktem, że przekazanie środków nastąpiło dobrowolnie, a cała transakcja była w pełni autoryzowana.

Kolejnym punktem do odhaczenia jest wizyta na policji. Sprawę należy zgłosić w najbliższym komisariacie. Z pewnością nie będziemy pierwszymi osobami, które zwracają się do policjantów z wnioskiem o wszczęcie śledztwa w sprawie oszustwa. Funkcjonariusz wypyta dokładnie o szczegóły sprawy i pomoże uporządkować zeznania, aby można było na ich podstawie dochodzić skuteczniej sprawiedliwości.